ԱՌԱՋԻՆ ՇՆԱԲՈՒԾԱՐԱՆՆ

[Belka]

ԱՌԱՋԻՆ ՇՆԱԲՈՒԾԱՐԱՆՆ ԱՐԴԵՆ ՊԱՏՍՊԱՐՈՒՄ Է ԵՐԵՎԱՆԻ ՓՈՂՈՑԻ ՇՆԵՐԻՆ

Տարիներ շարունակ քաղաքի թափառող կենդանիների հարցի լուծման տարբեր առաջարկներ եւ դրա նկատմամբ տարբեր վերաբերմունքներ են եղել: Առայժմ Երեւանում իրականացվում է շնային սպանդի մեթոդը, եւ քաղաքի բնակիչները բազմիցս են ականատես կամ ականջալուր եղել վայրագ տեսարանների ու սպանվող կենդանիների աղեկտուր կաղկանձների: Երեւույթը զուտ բարոյականության ու հումանիզմի շրջանակներից դուրս նաեւ կենսաբանորեն եւ էկոլոգիապես անբարենպաստ է: Նախ՝ կենդանիների արհեստական ոչնչացումը առաջացնում է ծնելիության բարձր աճ, իսկ բնական հավասարակշռության խախտումից շների պակասելուն զուգահեռ նկատվում է առնետների բազմացում, որոնք վարակների տարածման տեսակետից մեծ վտանգ են ներկայացնում, իսկ շներն առնետների դեմ միակ պայքարող կենդանիներն են:

Եվրոպական երկրներում այդ հարցին քաղաքակիրթ լուծում վաղուց արդեն տրվել է՝ շնապաստարանների ու բուծարանների գոյությամբ եւ համապատասխան ծառայություններով:

Տարիների սոցիալական փորձությունները մեր մեջ զարգացրին մարդակենտրոն էգոիզմը եւ ինքնապաշտպանության բնազդից սկսեցինք ոչնչացնել մեր բնահարստությունները՝ նախ ցրտից, ապա շահի մոլուցքից դրդված, մոռանալով, որ բնաշխարհը, որքան էլ մարդու իշխանության տակ, բայց դիմադարձելու հնարավորություններ ունի: Բարեբախտորեն, մեզանում հայտնվեցին բնապահպանական ("Կանաչների միություն", "Հայաստանի անտառներ", "Հանուն մարդկային կայուն զարգացման" եւ այլն) հասարակական կազմակերպություններ, որոնք փորձում են տեր կանգնել բնության հետ մարդու ներդաշն ապրելու եւ խղճի օրենքներին:

Մեր թերթը բազմիցս անդրադարձել է քաղաքի թափառող շների լուծման խնդրին իր հստակ վերաբերմունքով. փողոցի մեր բնակիչներն ունեն հոգատարության կարիք, եւ քաղաքն էլ որոշակիորեն ունի նրանց անհրաժեշտությունը:

Շատ քաղաքացիներ, հասարակական կազմակերպություններ ու անհատներ բազմիցս իրենց բողոքն են արտահայտել քաղաքային իշխանություններին, նաեւ մեր խմբագրությանը՝ շների գիշերային սպանդը դադարեցնելու խնդրանքով: Այսօր արդեն քաղաքային իշխանությունները (հաշվի առնելով Հայաստանի՝ Եվրոմիությանն անդամակցելու պայմանները) եւս փնտրում են խնդրի քաղաքակիրթ լուծման եղանակներ:

Տեղեկանալով Երեւանի Էրեբունի համայնքում Արին Բերդ փողոցի վրա կառուցվող շնաբուծարանի մասին, այցելեցինք՝ տեղում ծանոթանալու կատարվող աշխատանքներին: Կենդանիների պաշտպանության "SOS" հասարակական կազմակերպությունը սեփական միջոցներով ձեռնամուխ է եղել շնաբուծարանի ստեղծմանը՝ տարածքում վերակառուցելով երկհարկանի շինություն, որ գործնականորեն նպաստելու է փողոցներում շների սպանդի դադարեցմանը: Մեր այցելության ժամանակ շուրջ 50 շնիկներ ապաստանել էին շնաբուծարանում: Այստեղ նրանց կերակրում ու խնամում էին այնպես, որ շներից շատերը շրջակայքում պտտվելուց հետո վերադառնում էին իրենց ապահով վիճակին՝ փողոցային կյանքը մոռացած: Շնաբուծարանը բաղկացած է երկու հարկաբաժնից եւ դրսում տեղադրված տասնյակ առանձնախցիկներից (վալերներ): Փողոցից ահազանգով հավաքված շները նախ մաքրվելու, միջատազերծվելու, ապա կարանտինային մասում որակավորվելու են, հիվանդ շներն ապաքինման կուրս անցնելուց հետո ենթարկվելու են ստերիլացիայի: Վիրահատական բաժանմունքներից տեղափոխվելու են կլինիկական բաժանմունք՝ հետվիրահատական ապաքինության համար: Շներին նաեւ պատվաստելու են վարակ չտարածելու համար եւ սրսկելու են կատաղության դեմ: Այս գործողություններից հետո հատուկ վզնոցներով շները բաց են թողնվելու իրենց նախկին բնակավայրեր, որպես քաղաքային հատուկ սանիտարներ: Անբուժելի, տարբեր վարակներով հիվանդ շներին սրսկելով թմրեցնելու եւ ենթարկելու են այրման:

Պրոֆիլակտիկա եւ ստերիլացիա անցած այն շների համար, որոնք շարունակում են անհանգստություն պատճառել բնակչությանը, նախատեսվում է ստեղծել առանձին շնապաստարաններ, որոնցով զբաղվող"Բարեգործական օգնություն ապաստանազուրկ կենդանիների համար" հասարակական կազմակերպությունը քաղաքապետարանի հետ՝ տարածքի հետ կապված պայմանավորվածություն են ձեռք բերել:

Նորաստեղծ շնաբուծարանն ապահովված է անհրաժեշտ մասնագետներով, որոնք նաեւ միջազգային ծրագրերին մասնակցելու վերապատրաստման դասընթացներ են անցնելու:

Ստեղծվելիք պայմանները (կարանտինային, վիրահատական, հետվիրահատական բաժանմունքներ, խոհանոցային, ադմինիստրատիվ մասեր եւ այլն) հնարավորություն են տալու օրական ընդունելու եւ սպասարկելու 20-25 կենդանու:

Ցանկացողներն այստեղից կարող են նաեւ շներ վերցնել, սակայն որոշակիորեն ապահովելու պայմաններով: Օրինակ, մերժվել է մութ ավտոտնակում շանը պահել ցանկացող մի քաղաքացի:

Մեր զրույցի ընթացքում "SOS" հասարակական կազմակերպության նախագահ Նունե Մեհրաբյանը հավաստիացրեց, որ 15-20 օրից կավարտվեն շինարարական աշխատանքները, որից հետո, քաղաքապետարանի հետ կնքվելիք պայմանագրի համաձայն, քաղաքի տարեկան բյուջեից որոշակի հատկացումներ կկատարվեն բժիշկների աշխատավարձի, դեղորայքի եւ կերի համար, որը կարող է բավարարել ծախսերի 40-50 տոկոսը: "Ցավ եմ ապրում, առանց որեւէ հովանավորի մենք կառուցեցինք այս ամենը, ծանր էր, բայց կարողացանք ստեղծել: Համոզված եմ, որ աջակցություն լինելու է, 30-40 տարի քաղաքակիրթ երկրներում ստերիլացիա է գործում, ոչ թե սպանություն:

Որեւէ հատուկ բան չեմ ուզում վերագրել ինձ, կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր նորմալ մարդ այսպես պիտի մտածի: Ուզում եմ մեր բնակչությանը դիմել խնդրանքով, որ մի փոքր մեծահոգություն հանդես բերեն եւ ամեն շան հաչոց որպես ահազանգ չձեւակերպեն: Ես զրուցել եմ 7-8 անասնաբույժի հետ, նրանք հավաստիացնում են, որ Երեւանում շների կատաղության երեւույթ չկա: Փորձենք, եթե հնարավոր է սիրել մեր բարեկամներին, որոնց երբ գազանաբար սպանում են, խղճահարություն է մեջս առաջանում, երբ նրանց գցում են պարկերը եւ երբեմն էլ փամփուշտն են խնայում, կենդանի-կենդանի թաղում, հետո այդ փամփուշտը վաճառում են...":

Բարեսիրական մղումներից այս գործողությունները ծավալող կազմակերպությունը եկամուտ ու շահույթ հետապնդելու հավակնություն չունի, գտնում է, որ միայն իրենց միջոցները բավարար չեն եւ նման այլ ընկերությունների առկայությամբ խնդրին ավելի արդյունավետ լուծումներ կտրվեն:

Երբ հեռանում էինք տարածքից անխնամ ու փոշոտ ճանապարհով, առաջին շնաբուծարանի գոյությունը, գթասրտության եւ խղճի դեռեւս չմարելու այս դրսեւորումը հույս ներշնչեց, թե ամեն ինչ կորած չէ, որովհետեւ, այնուամենայնիվ, քաղաքակրթությունը սկսվում է բարեպաշտական եւ մարդասիրական զգացումներից:

ՄԵԼԱՆՅԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

[Երեխա]

Ստերիլացիան նորմալ ով գովերգելի միջոց է. Մարդիկ իրենց ուտելու հաց չունեն, դւ խոսում ես շնանոցներրի մասին. Աբսուրդի չի կարելի հասցնել կենդանասիրությունը. Իսկ քաղաքակիրթ եղանակ այո կարծում եմ ստերիլացիան է, որով այդ կենդանիների փողողում թափառող մասը խիստ կկրճատվի ...

[Belka]

Originally Posted by erexa

Ստերիլացիան նորմալ ով գովերգելի միջոց է. Մարդիկ իրենց ուտելու հաց չունեն, դւ խոսում ես շնանոցներրի մասին. Աբսուրդի չի կարելի հասցնել կենդանասիրությունը. Իսկ քաղաքակիրթ եղանակ այո կարծում եմ ստերիլացիան է, որով այդ կենդանիների փողողում թափառող մասը խիստ կկրճատվի ...

pri chem tut mardkanc hac chunenal kam [email protected]?
uremn, dawaj etel marazmi astichani chhascnenq...
ari chgrenq hamergneri masin, xosqi azatutyan, kinoi masin...ari woobshe voch mi bani masin chhoganq, qani sovats mardik kan... marazm chi da? et el a problem, i avelin, boloris veraberogh... steghic el qaghaqakrtutyunn a tsagum... kam chi tsagum, nayac um mot...

[Երեխա]

kriv es anum.
Ay mard uzum es shun pahes tund ber pahi indzanic inch es uzum?
Yes vor uzenam 10 dram voxormam, dran ker chem arni u hayati antun shnerin kerakri, ed 10 dram' ktam voreve murackani, ankax nranic na gox e , srika e, xabeba e te voch...
Mard araracn im hamar ayl arzeq e shnern u katunern ayl
Hima yate du uzum es karox es qo tun' veracel Shnanoci, u pahel endex vorqan uzum es shun.
Da qo iravunqn e ...
Du qo asxharhum es chisht yes im.
Ari chvichenq ...

[Belka]

Originally Posted by erexa

kriv es anum.
Ay mard uzum es shun pahes tund ber pahi indzanic inch es uzum?
Yes vor uzenam 10 dram voxormam, dran ker chem arni u hayati antun shnerin kerakri, ed 10 dram' ktam voreve murackani, ankax nranic na gox e , srika e, xabeba e te voch...
Mard araracn im hamar ayl arzeq e shnern u katunern ayl
Hima yate du uzum es karox es qo tun' veracel Shnanoci, u pahel endex vorqan uzum es shun.
Da qo iravunqn e ...
Du qo asxharhum es chisht yes im.
Ari chvichenq ...

1. mi hat karda im [email protected], kriv du es anum
2. noric karda [email protected] u porcir' haskanal, inchi masin e ajn.
3. qo xorhurdneri [email protected] chunem (hech chunem)
4. qo arzheqneri masin chi [email protected], "news" razdel a sa...
5. im [email protected] im tunn e (sm. punkt 3)

barov mnas.

[Mono]

En orn el xozeri spandanoci masin ein xosum.. mi hat amerikaci grant a tvel vorpeszi xozerin elektroshokov spanen voch te danaknerov..

Iranc kartzikov elektroshoke aveli humanistakan e kanc te danake..
Yes orinak kategorik dem em elektroshokin.. Aveli tjisht e gilyotine.

[Երեխա]

Originally Posted by Mono

En orn el xozeri spandanoci masin ein xosum.. mi hat amerikaci grant a tvel vorpeszi xozerin elektroshokov spanen voch te danaknerov..

Iranc kartzikov elektroshoke aveli humanistakan e kanc te danake..
Yes orinak kategorik dem em elektroshokin.. Aveli tjisht e gilyotine.

Rusamuk' cher karox Gilyotin chndunel. Mtacoxutyund zarangel es papericd ...

[Н.К.Рерих]

А хотеть то все равно будет

[PsilocybeLarvae]

Молодцы, давно пора!
Белка, если мне на улице попадется бездомный песик со сломанной лапой я могу отнести его в этот приют, так?

[Belka]

po suti, Psi jan, tenc el piti lini... veterinary-to u nix dolzhny byt'...ya sejchas vot, chto pytayus' wiyasnit' - swyazana li eta organizaciya s toj SOS, o kotoroj mne rasskazywala Anushik....izvestno, chto SOS w Armenii delaet dobrye dela (Avstrijskaya)... kazhis' , u nix s liniej napryagi, wse wremya zanyato... Armentel "rulez"...
28 71 21 (SOS)... mne interesno, naskol'ko prodwinulsya etot proekt i skol'ko sobak uzhe obreli swoj dom... i woobshe, skoree wsego, napishu bolee detal'nuyu statyu, i wsem wse budet uzhe bolee yasno... dumayu, narodam tozhe budet interesno, kto sponsiruet dannyj proekt i chya eto na samom dele zasluga...

[Belka]

Citiruyu Geghama, reportera iz Internews Armenia:

"Hargeli Bella,

Shat shnorhakalutyun artsaganqi hamar.

Yes gtel em Nunein u nkarel em shnabutsarany. Haxordumy eter kgna hunvari 10-in, Shant-ov zhamy 24:00in, Perekrestok haxordasharov. Ed haxordumy Shantiny chi, merna- Internewsiny.

Yete haxordumic heto kartsiqner linen, urax klinei lsel,

Gegham

tak chto, komu interesno, pust' wklyuchit TV i uwidit wse swoimi glazami!!!

[Vanilla]

На улицах Еревана уменьшится количество бездомных собак, если убрать из города мусор в котором копошатся собаки и находят пропитание! Нет еды нет собак! Они уйдут сами, за едой...
А питомник дело очень хорошее! Те кто хоть раз видел, как отстреливают собак сам будет за питомник и за стерилизацию собак!

[tuttle]

Originally Posted by Vanilla

На улицах Еревана уменьшится количество бездомных собак, если убрать из города мусор в котором копошатся собаки и находят пропитание! Нет еды нет собак! Они уйдут сами, за едой...

Куда они уйдут за едой? Сядут в электричку и поедут овец ловить в районы?
Или охотиться на газелей в Африке?


Проблема стоит гораздо острее.
Никакими питомниками делу не помочь.
Нужно чтобы люди, которые приобретают как им кажется породистых собак поняли, что лучше взять дворняжку домой.
В Армении, как и на постсоветском пространстве вообще приняты некоторые амбиции, собак предпочитают "породистых", а дворняжки, или метисы - это не солидно. Разве можно гордиться метисом? Можно гордиться "рокфеллером", который так подходит к мебели, и не важно что он всего лишь похож на то, что называется ротвейлером в нормальных странах, где амбиций нет, и где простые люди просто не могут себе позволить приобрести породистую собаку, их покупают или люди обеспеченные, или сумасшедшие ценители породы, или специалисты.
Простые люди берут дворняжек, простите, уже метисов, и ни чуть не комплексуют, потому, что даже дворняжку достать у них не легко, нужно иметь справку "психо" и все такое... Моя знакомая в Германию дворняжек из свого двора везла, знакомым, им трудно было сделать бумаги, чтобы взять себе собаку из питомника.
А бездомных собак в Европе, даже в странах бывшего соц. лагеря нет.
Нету и грязи на улицах, и хмурых пост соц-реалистичных лиц, и это н е потому, что там легко жить, а потому, что менталитет другой.
И собаки там тоже не хмурые, как в России или Армении, там их умеют обучать, с ними умеют общаться, поэтому они такие же приветливые как их владельцы
Не уверен что тема будет иметь какой либо эффект.
Питомник не может быть резиновым.
Он не может вместить всех собак города. Ну две-три сотни.
Всех собак стерилизовать не удасться, многих просто поймать трудно.
И будут в Армении бездомные собаки, и будут грубые люди, и везде будет грязно, потому, что Армения - это страна варваров, չտեսների երկիր, страна дилетантов, страна амбиций.

Все это применимо и ко всем пост совецким республикам, кроме прибалтийских, самоуважение у них за 40 если не ошибаюсь лет выбить не смогли.

Хотелось бы сделать более оптимистичный пост, но не вышло

[Vanilla]

dumayu, chto vo vsex bedax sobak, vinovati sami lyudi! I v tom , chto sobaka , kotoryuyu ya videla mesyac nazad begayushey po ulicam teper` kovilyaet na trex nojkax, potomu chto kakomu- to idiotu vzdumalos` exat` na dikoy skorosti. i v tom chto detyam bezdel`nix roditeley nravitsya oskolkami stekla otrezat` ushki shenkam "chobani shun enq sarkum"! da malo li izdevayutsya...Pri mne mujchina let 40-50 izbil dvuxmesyachnogo shenka jestyanim vedrom. Drugoy pokolotil togo je shenka lopatoy, a vse potomu, chto bednyajke v podezde teplee i uyutnee bilo, privik on k uyutu, potomu chto drugo urod vignal ego iz doma "tarel-korcrel er".
Dumayu, nalichie vnimanie obshestva k bezdomnim sobakam(v dannom sluchae nalichie pitomnika) zastavit lyudey sperva zadumatsya, a potom uje pinat` sobaku. Ved` esli est` pitomnik, znachit est` vnimanie i est` komu skazat"axper djan es inch es du anum???".

[Tipusya]

Originally Posted by tuttle

Куда они уйдут за едой? Сядут в электричку и поедут овец ловить в районы?
Или охотиться на газелей в Африке?


Проблема стоит гораздо острее.
Никакими питомниками делу не помочь.
Нужно чтобы люди, которые приобретают как им кажется породистых собак поняли, что лучше взять дворняжку домой.
В Армении, как и на постсоветском пространстве вообще приняты некоторые амбиции, собак предпочитают "породистых", а дворняжки, или метисы - это не солидно. Разве можно гордиться метисом? Можно гордиться "рокфеллером", который так подходит к мебели, и не важно что он всего лишь похож на то, что называется ротвейлером в нормальных странах, где амбиций нет, и где простые люди просто не могут себе позволить приобрести породистую собаку, их покупают или люди обеспеченные, или сумасшедшие ценители породы, или специалисты.
Простые люди берут дворняжек, простите, уже метисов, и ни чуть не комплексуют, потому, что даже дворняжку достать у них не легко, нужно иметь справку "психо" и все такое... Моя знакомая в Германию дворняжек из свого двора везла, знакомым, им трудно было сделать бумаги, чтобы взять себе собаку из питомника.
А бездомных собак в Европе, даже в странах бывшего соц. лагеря нет.
Нету и грязи на улицах, и хмурых пост соц-реалистичных лиц, и это н е потому, что там легко жить, а потому, что менталитет другой.
И собаки там тоже не хмурые, как в России или Армении, там их умеют обучать, с ними умеют общаться, поэтому они такие же приветливые как их владельцы
Не уверен что тема будет иметь какой либо эффект.
Питомник не может быть резиновым.
Он не может вместить всех собак города. Ну две-три сотни.
Всех собак стерилизовать не удасться, многих просто поймать трудно.
И будут в Армении бездомные собаки, и будут грубые люди, и везде будет грязно, потому, что Армения - это страна варваров, չտեսների երկիր, страна дилетантов, страна амбиций.

Все это применимо и ко всем пост совецким республикам, кроме прибалтийских, самоуважение у них за 40 если не ошибаюсь лет выбить не смогли.

Хотелось бы сделать более оптимистичный пост, но не вышло

Сразу видно ,что с психологией собак вы не очень знакомы...Так вот ,как собаковод с 16-и летним стажем скажу вам, что собака живет там где есть еда.В данном случае еда-это мусор.Не будет мусора, не будет еды...логическая цепокча надеюсь ясна...Так вот, сядут ли они в электричку, будут ли стрелять они в газелей не столь важно, потому что жить они будут рядом с едой....Доказанно еще Павловым.Так вот еда эта для них должна быть в питомниках...и при грамотном подходе проблема будет решена с успехом.Во всяком случае я в это верю.
П.С. а мне работа найдется в питомнике?