Prehistory…
ԱՌԱՋԻՆ ՇՆԱԲՈՒԾԱՐԱՆՆ ԱՐԴԵՆ ՊԱՏՍՊԱՐՈՒՄ Է ԵՐԵՎԱՆԻ ՓՈՂՈՑԻ ՇՆԵՐԻՆ
Տարիներ շարունակ քաղաքի թափառող կենդանիների հարցի լուծման տարբեր առաջարկներ եւ դրա նկատմամբ տարբեր վերաբերմունքներ են եղել: Առայժմ Երեւանում իրականացվում է շնային սպանդի մեթոդը, եւ քաղաքի բնակիչները բազմիցս են ականատես կամ ականջալուր եղել վայրագ տեսարանների ու սպանվող կենդանիների աղեկտուր կաղկանձների: Երեւույթը զուտ բարոյականության ու հումանիզմի շրջանակներից դուրս նաեւ կենսաբանորեն եւ էկոլոգիապես անբարենպաստ է: Նախ՝ կենդանիների արհեստական ոչնչացումը առաջացնում է ծնելիության բարձր աճ, իսկ բնական հավասարակշռության խախտումից շների պակասելուն զուգահեռ նկատվում է առնետների բազմացում, որոնք վարակների տարածման տեսակետից մեծ վտանգ են ներկայացնում, իսկ շներն առնետների դեմ միակ պայքարող կենդանիներն են:
Եվրոպական երկրներում այդ հարցին քաղաքակիրթ լուծում վաղուց արդեն տրվել է՝ շնապաստարանների ու բուծարանների գոյությամբ եւ համապատասխան ծառայություններով:
Տարիների սոցիալական փորձությունները մեր մեջ զարգացրին մարդակենտրոն էգոիզմը եւ ինքնապաշտպանության բնազդից սկսեցինք ոչնչացնել մեր բնահարստությունները՝ նախ ցրտից, ապա շահի մոլուցքից դրդված, մոռանալով, որ բնաշխարհը, որքան էլ մարդու իշխանության տակ, բայց դիմադարձելու հնարավորություններ ունի: Բարեբախտորեն, մեզանում հայտնվեցին բնապահպանական ("Կանաչների միություն", "Հայաստանի անտառներ", "Հանուն մարդկային կայուն զարգացման" եւ այլն) հասարակական կազմակերպություններ, որոնք փորձում են տեր կանգնել բնության հետ մարդու ներդաշն ապրելու եւ խղճի օրենքներին:
Մեր թերթը բազմիցս անդրադարձել է քաղաքի թափառող շների լուծման խնդրին իր հստակ վերաբերմունքով. փողոցի մեր բնակիչներն ունեն հոգատարության կարիք, եւ քաղաքն էլ որոշակիորեն ունի նրանց անհրաժեշտությունը:
Շատ քաղաքացիներ, հասարակական կազմակերպություններ ու անհատներ բազմիցս իրենց բողոքն են արտահայտել քաղաքային իշխանություններին, նաեւ մեր խմբագրությանը՝ շների գիշերային սպանդը դադարեցնելու խնդրանքով: Այսօր արդեն քաղաքային իշխանությունները (հաշվի առնելով Հայաստանի՝ Եվրոմիությանն անդամակցելու պայմանները) եւս փնտրում են խնդրի քաղաքակիրթ լուծման եղանակներ:
Տեղեկանալով Երեւանի Էրեբունի համայնքում Արին Բերդ փողոցի վրա կառուցվող շնաբուծարանի մասին, այցելեցինք՝ տեղում ծանոթանալու կատարվող աշխատանքներին: Կենդանիների պաշտպանության "SOS" հասարակական կազմակերպությունը սեփական միջոցներով ձեռնամուխ է եղել շնաբուծարանի ստեղծմանը՝ տարածքում վերակառուցելով երկհարկանի շինություն, որ գործնականորեն նպաստելու է փողոցներում շների սպանդի դադարեցմանը: Մեր այցելության ժամանակ շուրջ 50 շնիկներ ապաստանել էին շնաբուծարանում: Այստեղ նրանց կերակրում ու խնամում էին այնպես, որ շներից շատերը շրջակայքում պտտվելուց հետո վերադառնում էին իրենց ապահով վիճակին՝ փողոցային կյանքը մոռացած: Շնաբուծարանը բաղկացած է երկու հարկաբաժնից եւ դրսում տեղադրված տասնյակ առանձնախցիկներից (վալերներ): Փողոցից ահազանգով հավաքված շները նախ մաքրվելու, միջատազերծվելու, ապա կարանտինային մասում որակավորվելու են, հիվանդ շներն ապաքինման կուրս անցնելուց հետո ենթարկվելու են ստերիլացիայի: Վիրահատական բաժանմունքներից տեղափոխվելու են կլինիկական բաժանմունք՝ հետվիրահատական ապաքինության համար: Շներին նաեւ պատվաստելու են վարակ չտարածելու համար եւ սրսկելու են կատաղության դեմ: Այս գործողություններից հետո հատուկ վզնոցներով շները բաց են թողնվելու իրենց նախկին բնակավայրեր, որպես քաղաքային հատուկ սանիտարներ: Անբուժելի, տարբեր վարակներով հիվանդ շներին սրսկելով թմրեցնելու եւ ենթարկելու են այրման:
Պրոֆիլակտիկա եւ ստերիլացիա անցած այն շների համար, որոնք շարունակում են անհանգստություն պատճառել բնակչությանը, նախատեսվում է ստեղծել առանձին շնապաստարաններ, որոնցով զբաղվող"Բարեգործական օգնություն ապաստանազուրկ կենդանիների համար" հասարակական կազմակերպությունը քաղաքապետարանի հետ՝ տարածքի հետ կապված պայմանավորվածություն են ձեռք բերել:
Նորաստեղծ շնաբուծարանն ապահովված է անհրաժեշտ մասնագետներով, որոնք նաեւ միջազգային ծրագրերին մասնակցելու վերապատրաստման դասընթացներ են անցնելու:
Ստեղծվելիք պայմանները (կարանտինային, վիրահատական, հետվիրահատական բաժանմունքներ, խոհանոցային, ադմինիստրատիվ մասեր եւ այլն) հնարավորություն են տալու օրական ընդունելու եւ սպասարկելու 20-25 կենդանու:
Ցանկացողներն այստեղից կարող են նաեւ շներ վերցնել, սակայն որոշակիորեն ապահովելու պայմաններով: Օրինակ, մերժվել է մութ ավտոտնակում շանը պահել ցանկացող մի քաղաքացի:
Մեր զրույցի ընթացքում "SOS" հասարակական կազմակերպության նախագահ Նունե Մեհրաբյանը հավաստիացրեց, որ 15-20 օրից կավարտվեն շինարարական աշխատանքները, որից հետո, քաղաքապետարանի հետ կնքվելիք պայմանագրի համաձայն, քաղաքի տարեկան բյուջեից որոշակի հատկացումներ կկատարվեն բժիշկների աշխատավարձի, դեղորայքի եւ կերի համար, որը կարող է բավարարել ծախսերի 40-50 տոկոսը: "Ցավ եմ ապրում, առանց որեւէ հովանավորի մենք կառուցեցինք այս ամենը, ծանր էր, բայց կարողացանք ստեղծել: Համոզված եմ, որ աջակցություն լինելու է, 30-40 տարի քաղաքակիրթ երկրներում ստերիլացիա է գործում, ոչ թե սպանություն:
Որեւէ հատուկ բան չեմ ուզում վերագրել ինձ, կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր նորմալ մարդ այսպես պիտի մտածի: Ուզում եմ մեր բնակչությանը դիմել խնդրանքով, որ մի փոքր մեծահոգություն հանդես բերեն եւ ամեն շան հաչոց որպես ահազանգ չձեւակերպեն: Ես զրուցել եմ 7-8 անասնաբույժի հետ, նրանք հավաստիացնում են, որ Երեւանում շների կատաղության երեւույթ չկա: Փորձենք, եթե հնարավոր է սիրել մեր բարեկամներին, որոնց երբ գազանաբար սպանում են, խղճահարություն է մեջս առաջանում, երբ նրանց գցում են պարկերը եւ երբեմն էլ փամփուշտն են խնայում, կենդանի-կենդանի թաղում, հետո այդ փամփուշտը վաճառում են...":
Բարեսիրական մղումներից այս գործողությունները ծավալող կազմակերպությունը եկամուտ ու շահույթ հետապնդելու հավակնություն չունի, գտնում է, որ միայն իրենց միջոցները բավարար չեն եւ նման այլ ընկերությունների առկայությամբ խնդրին ավելի արդյունավետ լուծումներ կտրվեն:
Երբ հեռանում էինք տարածքից անխնամ ու փոշոտ ճանապարհով, առաջին շնաբուծարանի գոյությունը, գթասրտության եւ խղճի դեռեւս չմարելու այս դրսեւորումը հույս ներշնչեց, թե ամեն ինչ կորած չէ, որովհետեւ, այնուամենայնիվ, քաղաքակրթությունը սկսվում է բարեպաշտական եւ մարդասիրական զգացումներից:
ՄԵԼԱՆՅԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ
After arguing and discussing, Internews acted immediately…
Posted by the reporter:
“Yes gtel em Nunein u nkarel em shnabutsarany. Haxordumy eter kgna hunvari 10-in, Shant-ov Perekrestok haxordasharov. Ed haxordumy Shantiny chi, merna- Internewsiny.
Yete haxordumic heto kartsiqner linen, urax klinei lsel,
Gegham”
The program was released OK… heto…
Posted by Belka:
“lyudi, wse te, kto otkliknulsya polozhitel'no, kto podderzhal iniciativu w razdele NEWS !!!
ya proshu, dawajte prosto soberem nebol'shoj fond podderzhki, peredadim Nune (xozyajke priyuta), i na mesyachnoj osnowe budem pomogat' pitomniku ne slowami, a material'no.
ya bolee, chem uwerena, chto Nune potratit' wse do edinogo na sobak. ya bolee, chem uwerena, chto my sami mozhem osushestwlyat' monitoring. ya znayu tochno, chto etoj devochke nuzhno sejchas pomoch', chtob ona smogla sosredotochit'sya na bolee obyemnom fundraising-e i nashla sponsorov dlya rasshireniya pitomnika i sterilizacii pitomcev.
lyudi, dawajte wstretimsya, skinemsya, kto naskol'ko potyanet, poedem w pitomnik (transport@ yes kapahovem), posmotrim sobachek, pogovorim s Nune, postaraemsya pomoch' ej, chem wozmozhno...
ya znayu, chto mnogim i tak ne sladko, chto den'gi nuzhny wsem... dlya kogo-to 100 dram - eto bol'shie den'gi... no ya proshu o malom... kto skol'ko smozhet.
spasibo.
esli soglasny, pi****e, dogovorimsya o vstreche…………..”
And then…after ppl replied in NEWS section...
Lyudi,
spasibo za ponimanie!
esli udobno , dawajte wstretimsya zawtra, w Subbotu, 14 January w 7 (19:00) wechera w Red Bull-e.... ustraiwaet? tam i dogovorimsya, w kakoj den' edem w pitomnik... sounds good?
glawnoe, nas uzhe:
1. Vanilla
2. Gegham (G. Vardanyan)
3. Monopole
4. JennyWren (ona zhe AnoushP)
5. Oops
6. Tipusya
7. Belka
ne zabyla nikogo?
RSVP
Attention, please!!!
dawajte sdelaem tak....
zawtra w Subbotu, January 14, kto mozhet, prosto pust' pridet w Red Bull...pogovorim na etu temu, mozhet, pridumaem chto....
a w sleduyushyuyu subbotu wstretimsya i soberem fond....pojdet????
Xndrum em patasxaneq, ete kan eli cankacoghner masnakcel ajs akciain u ognel mer 4-votani ynkernerin irenc henc 2006 tarum!
Esli est’ eshyo zhelayushie prisoedinit’sya k nam I pomoch’ chetweronogim druzyam cheloweka w etot znamenatel’nyj god Sobaki, milosti prosim…
Zhdems… 
FORUM SUPPORTS THE UNIQUE DOG-SHELTER! 2006 DOG's YEAR!
Re: FORUM SUPPORTS THE UNIQUE DOG-SHELTER! 2006 DOG's YEAR!
Re: FORUM SUPPORTS THE UNIQUE DOG-SHELTER! 2006 DOG's YEAR!
pastoren Oops jan 
