Աղբյուր`
http://hy.wikipedia.org/wiki/Սոլիպսիզմ
Սոլիպսիզմի վերաբերյալ հետաքրքրաշարժ պարադոքս է նկարագրել բրիտանացի գրող Էրիկ Բոնդ Հատտոնը 1989 թվականին։ Մանուկ ժամանակ Հատտոնը հաճախ էր տեսնում իրական երազներ, որոնցում մարդիկ եւ առարկաները թվում էին այնքան իրական, որքան արթուն կյանքում։ Սա ստիպեց նրան մտածել, թե արդյոք կյանքն ինքը երազ է, նույնիսկ թե արդյոք ինքը միայն գոյություն ունի ինչ-որ մեկի երազում։ Երբեմն նա տեսնում էր նախաիրական երազ (որում անձը երազ է տեսնում)։ Հատտոնին այս ամենը միշտ անհանգստացնում էր, սակայն մի օր նա գտավ մի կախարդական բանաձեւ, որը կարող էր կիրառվել այդ երազներում։ «Եթե ես հարց եմ տալիս՝ «արդյո՞ք երազ եմ տեսնում», դա նշանակում է այո, քանի որ այս հարցը երբեք իմ մոտ չէր առաջանա արթուն կյանքում»։ Սակայն երազների բնույթի պատճառով նա երբեք չէր կարողանում դա հիշել, երբ անհրաժեշտ էր։ Շատ տարիներ անց, իր երազների մանկական տպավորվածության մասին գրելիս, նա հանկարծակիի եկավ իր իսկ վաղ բացատրության հակասությամբ։ Իսկապես, հարցնել ինքդ քեզ «արդյո՞ք երազ եմ տեսնում» երազում կարող է ապացուցել, որ իսկապես երազ ես տեսնում։ Սակայն դա հենց այն հարցն էր, որ ինքը հաճախ էր իրեն տալիս արթուն կյանքում։ Այստեղից առաջացավ պարադոքս։ Ի՞նչ հետեւության պետք է նա հանգեր։ Որ այդ հարցը չի ապացուցո՞ւմ երազում լինելը։ Թե՞ որ կյանքն իրականում երազ է։
Նման, չնայած առանց պարադոքսի է Ժունանգցիի Երազը։ Ժուանգցին, անտիկ չին փիլիսոփան, մի անգամ տեսավ մի վառ երազ, որում ինքը երջանիկ այստեղ-այնտեղ թռվռացող թիթեռնիկ էր։ Հանկարծ նա արթնացավ, սակայն այլեւս երբեք համոզված չեղավ՝ արդյոք ինքը մարդ է, որը երազում թիթեռնիկ է եղել, թե թիթեռնիկ է, որը երազում մարդ է։
Հատտոնի Պարադոքսը
