Հայկ աստծո մեծությամբ… Մ.թ.ա. 883-614

[Lion]

Հայկ աստծո մեծությամբ…

Մ.թ.ա. 883-614

Բարև Ձեզ!

Բոլոր նրանց համար, ովքեր հետաքրքրվում են Հայ ժողովրդի պատմությամբ ընդհանրապես և Հայ ժողովրդի ռազմական պատմությամբ մասնավորապես, ուզում եմ անել մի կարևոր ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ.

Երևանի կենտրոնական գրախանութներում`

• Հրապարակի վրայի երկու գրախանութներ
• Գրախանութ Մաշտոցի պողոտայի վրա (նախկին Բուկինիստ)
• ԵՊՀ գրախանութ (կենտրոնական մուտքի մոտ)

արդեն վաճառքի է հանված Հայ ժողովրդի ռազմական Տարեգրքի հերթական մասը` Գիրք Երրորդ (մ.թ.ա. 883-614), որն ընդգրկում է Հայ ժողովրդի ռազմական պատմությունը Արարատյան թագավորության ժամանակաշրջանում:
Ինչպես և նախորդ մասում, այստեղ ևս մանրամասնորեն ու ժամանակագրական կարգով տրվում են այս ժամանակաշրջանում Հայկական բանակի մղած պատերազմներն ու ճակատամարտերը: Մանրամասնորեն նկարագրված է`

• Հայ-Ասորեստանյան V պատերազմը (մ.թ.ա. 935-774) (վերջնական փուլը)
• Հայ-Ասորեստանյան VI պատերազմը (մ.թ.ա. 743-705)
• Հայ-Ասորեստանյան VII պատերազմը (մ.թ.ա. 699-685)
• Արարատյան թագավորության պայքարը ընդդեմ կիմերների, հետագայում սկյութերի հորդաների, ինչպես նաև թափ հավաքող Մարաստանի թագավորության:

ԸստէությանտրվումէԱրարատյան, ԱրմենիիևԿիլիկիայիթագավորություններիպատմությունը, նրանցգահակալներիգահացանկերը, ինչպեսնաևՀայոցթագավորություններիպայքարըհարևանգիշատիչպետություններիդեմ: ՄանրամասնանդրադարձէկատարվումԱրարատյանթագավորությաններսումծավալվածքաղաքականպայքարին, ինչպեսնաևառաջինանգամհամակարգվածտեսքովներկայացվումէկիմերներիևսկյութերիարշավանքներիժամանակագրությունը: ԳրքումներկայացվածէԱրարատյանթագավորությանհովանոներքոստեղծվածՀայկականՉորորդհամաշխարհայինգերիշխանությանկայացումըևկործանումը, նկարագրվումէԱրարատյանթագավորությանբարձրացումը, փայլըևանկումը. ՎերջինիսֆոնիվրաիդեպհատկապեսակնառուէերևումԱրմենիիթագավորությանբարձրացումը…
ԱյսամենիարդյունքումՀայկականթագավորություններըվերջինհաշվովհաջողությամբետմղեցինհարևաններիգիշատիչպետություններիոտնձգություններըևկարողացանպաշտպանելիրենցտարածքները: ՆկարագրվածժամանակաշրջանիվերջումՀայաստանիվրագերագահությանիրավունքըկրկինվերադարձավԱրմենիիՀայկազունիներին, որոնքկրկինփաստացիիրենցձեռքըվերցրինգրեթեողջՀայաստանիղեկավարումըմոտ 1000-ամյաընդմիջումիցհետո: Հենցայսժամանակաշրջանիվերջումէր, որարդենստեղծվելէինբոլորնախադրյալներըՄեծՀայքիթագավորությանհռչակմանհամար…

Ուզումեմնաևհաղորդելընթերցողներին, որըստամենայնիշարունակություններըկհետևեն: ԳիրքնԸՆԴՀԱՆՈՒՐառմամբընդգրկումէմոտ 4600 պատերազմևճակատամարտմ.թ.ա. 3000-մ.թ. 2007 թվականներում:

Գիրքը հասանելի է նաև սփյուռքահայ ընթերցողին: Դրա համար պետք է ուղարկել 5 եվրո

DEUTSCHE BANK AG, FRANKFURT am MAIN, GERMANY
SWIFT: DEUT DE FF
EUR ACCOUNT No. 9471632 OF ARMECONOMBANK
FOR FURTHER CREDIT
NAME HAKOBYAN MHER
Account; 163038123093
WITH MYASNIKIAN BRENCH OF ARMECONOMBANK


կամ 300 ռուբլի

АКБПромсвязьбанк:
SWIFT: PRMS RU MM
INN 7744000912
BIK 044583119
K/S 30101810600000000119
RUR 30231810010000168801
Мясникян филиал Армэкономбанка
Получатель АКОПЯН МГЕР
Р/счет 163038123101

Կամ 7 դոլար

USD ACCOUNT No 36121242 OF ARMECONOMBANK
SWIFT: ARECAM22
ROUT nom. 365362
FOR FURTHER CREDIT
NAME HAKOBYAN MHER
Account N 163038123085
WITH MYASNIKIAN BRENCH OF ARMECONOMBANK
12 Isahakyan str.
Հասցեով

կամ փոխանցել ինձ գումարը այլ եղանակով

որից հետո և տեղեկացնել ինձ [email protected]էլեկտրոնային հասցեով, որից հետո ես անմիջապես, ըստ ընթերցողի ցանկության, կուղարկեմ գրքի կամ էլեկտրոնային տարբերակը, կամ էլ բնօրինակը` վերջին դեպքում բնականաբար հեղինակի ստորագրությամբ:

Իդեպ, երևանցիները կարողեն Գիրքըձեռքբերելնաևինձանից, բնականաբարհեղինակայինստորագրությամբ: Դրահամարկարողեքուղղակիտեղեկացնելինձմաիլիսվրա...

Հաջողություն Ձեզ!

[Lion]

Հետաքրքիր է Ձեր կարծիքը

[Lion]

Հատված <<Հայ ժողովրդի ռազմական Տարեգիրք, Գիրք 3>>-ից

Հայկ աստծո հաղթարշավը: Արքաներ, որոնք փառաբանում էին հաղթող աստծոն...

857 հուլիս – Սիփան լեռան ճ-մ (Տուրուբերան նահանգ, Բզնունիք գավառ, Վանա լճի հյուսիսային ափից մոտ 10 կմ հյուսիս)

<<…Մենք բռնությունից խույս էինք տալիս`
Բեղուն դաշտերին գերադասելով լեռները քարոտ.
Իսկ մեզ ոտնակոխ հետապնդողին դիտապաստ անում
Եվ դրանով անուն ստանում`
Կոչելով մեզ Հայկ…>>

Պ. Սևակ

Դեպի լեռը նահանջած Արմենիի և Արարատյան թագավորության Հայկական բանակը (մոտ 40.000, 400 մարտակառք)` Արամ II-ի գլխավորությամբ, բնական ամրություններով հարուստ մի վայրում ամուր պաշտպանական դիրք գրավեց` այն շրջապատելով 2 շարք հողաթմբերով ու ցցապարիսպներով: Առաջին շարքում դիրքեր գրավեց հայկական թեթև` տեգավորները և նետաձիգները, իսկ երկրորդում` ծանր հետևազորը: Հեծելազորը մնաց երրորդ գծում:
Ասորեստանյան բանակը (մոտ 90.000, 900 մարտակառք)` Սալմանասար III-ի գլխավորությամբ, մոտեցավ հայկական դիրքերին:
I փուլ – Թշնամին անցավ հարձակման և ծանր կորուստներով հաղթահարեց հայկական առաջին գծի դիմադրությունը, որի մնացորդները նահանջեցին և ամրացան երկրորդ գծում:
II փուլ – Հայկական երկրորդ գիծը ետ մղեց թշնամու բոլոր գրոհները` ծանր կորուստներ պատճառելով նրան:
III փուլ – Օգտվելով թշնամու կրած ծանր կորուստներից ու շփոթից` Հայկական բանակը անցավ հարձակման և, շեշտակի հարվածով ջարդելով թշնամուն, շպրտեց նրան ելման դիրքեր, որից հետո կրկին խուսափելով հարթ տարածությունում մարտից, ետ նահանջեց ամրացված շրջան:
IV փուլ – Մինչև օրվա վերջ թշնամու բոլոր գրոհները ետ մղվեցին: Գիշերն ընդհատեց մարտը:
Հայերը կորցրին 3.400, թշնամին` 4.000 գերի, մոտ 20.000 սպանված և վիրավոր ռազմիկ:
Ասորեստանյան բանակը, ենթարկվելով Հայկական բանակի պարտիզանական հարվածներին, Վասպուրական-Կորճայք երթուղով նահանջելով և կորցնելով ևս մոտ 5.000 զինվոր, հեռացավ Հայաստանի սահմաններից` օկուպացված պահելով Հայոց Միջագետքը:

[Lion]

Отрывки из Библии, в которых есть упоминание про армян и Армению.

1. Еремия, гл 51., часть 27* –

а) На иврите и в старом латинском варианте (Вулгата)

“Возмите флаг сред страны, трубите трубы сред всех народов, позавите полки против Вавилона, позавите против него царства АРАРАТСКИЕ*, МИННИ* И АСКАНАЗЯНОВ*”.

*Сей призыв против Вавилона датируетса 594-ин годом д.н.э.
*Имеетса ввиду Араратское царство, которое сами армяне называли Ванское (Вианилское – по клинописям) царство.
* Это одно из армянских государств, распаложеный в басейне озера Урмия. По ассирийскому оно упаминаетса как – “Ar-Meni”, в эламских клинописях - “har-Minija”, на староперсидском – “Ar-Mina”, “Ar-Minija”, a на иврите “Minni”. По мнению Р. Дайсона, Е. Порада, Э. Грантовского и другых, жители этого государства отчетливо разеденяли себья от мидо-персиских и семитских народов и отаждествляли с жителями Армянского нагория. Интересно также отметить, что в трехязичном Бехистунском надписи Армения упаминаетса в трех вариантах-синонимах: по староперсидский “Арминия”, по эламский – “ har-Minija”, а по вавилонский (аккадский) – “Урашту”, что в очередной раз потверждает правату утверждения о том, что Араратское царство есть одно из прочвления армянской государственности.
*Здесь сохранилась интересний и глухой отголосок Арийских походов. По этому поводу историк Ованнес Драсханакертци говарит. “Сыновьями же Фираса были: Асканаз, от которого произошли сарматы... и Торгом, который, согласно Иеремии, страну нашу Асканазову соблаговолил своим именем назвать домом Торгомовым. Ибо сперва именно Асканаз своим именем означил наш народ по причине своего старшинства” (“История”глава 1). Тут в мифологической форме обазначени 2 части армянского народа: часть, которая ушла из Армении в потоке Арийских походов и которые окозались родоначалниками имеюшие арийские корни сарматов (Асканаязяни) и часть, которая осталось в стране и продолжал заселять отеческий край (Торгомяни). Редко, но встречается имя “Народ Асканазов”, которий употребляетса как синоним слово “армянский народ”.

б) На греческом варианте (От Семидесятия)

“Возмите флаг сред страны, трубите трубы сред всех народов, позавите полки против Вавилона, позавите против него царства АРАРАТСКИЕ* И ПОЛК АСКАНАЗЯНОВ*”.

* См. выше.
* См. выше.

в) На халдейском варианте

“Возмите флаг сред страны, трубите трубы сред всех народов, позавите полки против Вавилона, позавите против него царства КАРДУ*”.

* Под этим понимаетса провинция Великого Айка Кардук, который был расположен на самой северной границе Месопотамии и часто полузависимое от центральной власти Армении воинственное княжество которого часто вмешивалась в дела Месопотамские. Именно по этой причыне поняите “Царство(а) Карду” упатребляетса как синоним понятия “Армянское(ие) царства”.

г) На ассирийском варианте (Пешита)

“Возмите флаг сред страны, трубите трубы сред всех народов, позавите полки против Вавилона, позавите против него царства АРАРАТСКОЕ*, АРМИННИ* И АСКАНАЗЯНОВ*”.

* См. выше.
* См. выше.
* См. выше.

д) В коментариях Иовнтана

“Возмите флаг сред страны, трубите трубы сред всех народов, позавите полки против Вавилона, позавите против него царства КОРДВАЦ*, hУРМИНЕ* и hАЛДИ”

* См. выше.
* Это Ар-миниа.
* Это Араратское царство (царство hалди).

2. Книга царств, гл 19, часть 36-37

а) На иврите, На греческом варианте (От Семидесятия), На ассирийском варианте (Пешита) и на арабском

“... Сыновя Синахериба* Адрамелик и Сарасар убили его мечом и убежали в АРАРАТСКУЮ СТРАНУ* и вместо него царем стал Асархадон*”.

*Синахериб (705-681), царь Ассирии.
*Имеетса ввиду Араратское царство, которое сами армяне называли Ванское (Вианилское – по клинописям) царство.
* Асархадон (681-669), царь Ассирии.

б) на халдейском варинате

“... Сыновя Синахериба* Адрамелик и Сарасар убили его мечом и убежали в ЦАРСТВО КАРДУ* и вместо него царем стал Асархадон*”.

* См. выше.

3. Есаи, гл. 37, часть 38

а) На иврите и в старом латинском варианте (Вулгата)

“... Сыновя Синахериба* Адрамелик и Сарасар убили его мечом и убежали в СТРАНУ АРАРАТСКУЮ* и вместо него царем стал Асархадон*”

* См. выше.
* См. выше.
* См. выше.

б) На греческом варианте (От Семидесятия) и на арабском

“... Сыновя Синахериба* Адрамелик и Сарасар убили его мечом и убежали в СТРАНУ АРМЯНСКУЮ* и вместо него царем стал Асархадон*”

* См. выше.
* Как видно, понятия “СТРАНА АРМЯНСКАЯ” и “СТРАНА АРАРАТСКАЯ” упатребляютса как синоними .
* См. выше.

б) На асирийском и халдейском вариантах

“... Сыновя Синахериба* Адрамелик и Сарасар убили его мечом и убежали в СТРАНУ КАРДУ* и вместо него царем стал Асархадон*”

* См. выше.
* Как видно, тут понятия “СТРАНА АРМЯНСКАЯ”, “СТРАНА АРАРАТСКАЯ” и “СТРАНА КАРДУ” упатребляютса как синоними, которые означают АРМЕНИЮ.
* См. выше.

4. Изекия, гл 27, часть 14

“А с ДОМА ТОРГОМА* рынки Тира наполняютса лошадми для грузов, конями и мулами.”

*Торгом был отцом прорадителя армян Айка. Поэтому в средние века очень часто синонимом слово “Айастан” в литературе встречаетса слово “Дом Торгомова”. Последное имя сохранилась также в клинописях и обозначает страну, которая нащодилась на Западе Армении, у берегов верхного течения реки Ефрат. Иногда встречаетса имя “Народ Торгомов”, которий употребляетса как синоним слово “армянский народ”. Важно отметить, что на иврите этот отрывок имеет выд: “ИЗ СТРАНЫ ТОРГОМА”.

5. Изекия, гл 37, часть 6

“... ДОМ ТОРГОМА, который находитса на севере от Гамирка*...”

*Гамирк есть пограничная область на самом западном окраине Армении и на самом восточном окраине Кападокии. По этому сообшения опять таки Дом Торогома локализируетса у берегов верхного течения реки Ефрат.

[Lion]

Предположения об армянском происхождении т.н. “Урарту” появились в XIX веке, после того как европейские специалисты на территории Армянского нагорья впервые обнаружили свидетельства о существовании государства “Урарту” [1]. После изучения урартинских находок, ряд ученых высказались в пользу разного этнического происхождения населения “Урарту” (урартинцы) и собственно армян. Однако и в дальнейшем факты, свидетельствовавшие за отождествление “Урарту” с древней Арменией имели место [2]. Видный мыслитель, доктор Гайк Асатрян например в 1939 г. писал: "Физиологические исследования (в частности, сделанные немецким ученым Фон Лушаном), постепенно доказали, что за 15 веков до Христа Малая Азия, Армянское нагорье, восточная часть Персии и Сирия населялись народом объединенного физиологического типа. <...> Этот этнос известен как арменоидный, протоармянский, алародский, кападовкийский, мало-азиатский, хиттитский". [3]


Доводы в пользу теории
Основной этап формирования научных основ "армянской теории" “Урарту” начался в 1960-е, в годы Хрущевской "оттепели" и относительной свободы в научных исследованиях ученых Армянской ССР. Приверженцы армянской теории (Мартирос Гавукчян, профессор Левон Шаинян, профессор Сурен Айвазян, академик Рафаел Ишханян, доктор Томас Дж. Самуелян, Анжела Терьян, Карапет Сукиасян, Артак Мовсисян и др.), для обоснования своей теории, в особенности пользуются следующими доводами.

1. Историографические:
2. Антропологические:
3. Лингвистические:
4. Географические: