Փոքր Արշակունիների դարաշրջան - 75-428

[Lion]

Բարև Ձեզ!

Ուրախ եմ Ձեզ հայտնելու, որ հաջողությամբ շարունակվում է <<Հայ ժողովրդի ռազական տարեգիրք>> մատենաշարի լույս ընծայումը: Նախորդ գրքերի վերաբերյալ ընթերցողներիս խիստ դրական արձագանքը ստիպում է ինձ ավելի արագացնել հերթական հատորների վրա աշխատանքը: Արդյունքում այս անգամ լույս է տեսել տարեգրքի միանգամից 4 հատոր.

• Գիրք Տասներորդ (75-216)
• Գիրք Տասնմեկերորդ (216-298)
• Գիրք Տասներկուերորդ (298-337)
• Գիրք Տասներեքերորդ (337-428)

Այս հատորներում քննարկվում է ռազմա-քաղաքական բուռն իրադարձություններով հագեցած մի ամբողջ դարաշրջան, որն ընդգրկում է Հայ Արշակունիների կրտսեր ճյուղի Մեծ Հայքի գահի վրա հաստատվելու ժամանակաշրջանի սկզբից մինչև Մեծ Հայքի թագավորության անկումը ընկած ժամանակահատվածը: Մասնավորապես.
1. Տասներորդ գրքումտրվածէԵրկուսիթագավորությանժամանակաշրջանիՀայժողովրդիռազմականտարեգրությունը: Մանրամասններկայացվածէ.
· Հայպարթևա-Հռոմեական II պատերազմը (113-117),
· Հայպարթևա-Հռոմեական III պատերազմը (161-166),
· Հայպարթևա-Հռոմեական IV պատերազմը (186-198),
· ինչպեսնաևՀյուսիսային I պատերազմը (198-199):
ԳրքումարտացոլվածէնաևՄեծՀայքիթագավորությանպայքարըԻբերիայիթագավորությանվրաազդեցությունըպահպանելու, ինչպեսնաևԱլանականթագավորությանսարմատներիշարունակվողներխուժումներըկասեցնելուուղղությամբ: ԱնդրադարձէկատարվելնաևհռոմեականբանակիկազմումՀայռազմիկներիմղածդաշնակցայինմարտերին: Իրականացվածվերլուծությանևհամաշխարհայինպատմականսկզբնաղբյուրներիհայտնածտվյալներիհամադրմանարդյունքումտրվելէվերոհիշյալիրադարձություններիամբողջականհամայնապատկերը, քանիորհաճախօտարազգիհեղինակներինխորթենեղելհայկականաղբյուրներըայդիրադարձություններիվերաբերյալևվերջիններսդրանքչենօգտագործելիրենցաշխատություններիմեջ:
2. ՏասնմեկերորդգրքումտրվածէՄեկիթագավորությանժամանակաշրջանիՀայժողովրդիռազմականտարեգրությունը: Մանրամասններկայացվածէ
· Հայպարթևա-Հռոմեական V պատերազմը (216-217),
· Հայհռոմեա-Պարսկականպատերազմը (224-298),
· ինչպեսնաևՀայկականՅոթերորդհամաշխարհայինգերիշխանությունծավալմանևփլուզմանտարեգրությունը (199-252):
ԳրքումարտացոլվածէնաևփոփոխվածռազմաքաղաքականպայմաններումՄեծՀայքիթագավորությանպայքարըԻբերիայիթագավորությանդեմ, ինչպեսնաևհռոմեականբանակիկազմումՀայռազմիկներիմղածդաշնակցայինմարտերիտարեգրությունը` մասնակցությունըմարտականգործողություններինՊալմիրայիիշխանությանբանակիկազմում, հռոմեականբանակիկազմումՊալմիրայիիշխանությանդեմմղվողպայքարին, դեպիՀռոմեականկայսրությանտարածքգերմանացիների, գոթերի, ֆրանկների, սարմատներիուգեթերիպարբերականներխուժումներիդեմմղվողպատերազմներինևայլն: ՀայրենականգրականությանմեջառաջինանգամտրվածևվերլուծվածէնաևդեպիՀայաստանգոթերիարշավանքներիտարեգրությունը:
Իրականացվածվերլուծությանևհամաշխարհայինպատմականսկզբնաղբյուրներիհայտնածտվյալներիհամադրմանարդյունքումտրվելէվերոհիշյալիրադարձություններիամբողջականհամայնապատկերը, քանիորհաճախօտարազգիհեղինակներինխորթենեղելհայկականաղբյուրներըայդիրադարձություններիվերաբերյալևվերջիններսդրանքչենօգտագործելիրենցաշխատություններիմեջ: ՄասնավորապեսնորովիէվերլուծվածևնկարագրվածՀայհռոմեա-Պարսկականպատերազմը, որիառանձինիրադարձություններ, որոնցմասինտվյալներենտալիսհռոմեականհեղինակները, մասնագիտականգրականությանմեջբավականինհայտնիեն, սակայնորոշիրադարձություններէլ, որոնքարտացոլվածենհայկականաղբյուրներում, վերլուծվածենոչբավարար: Գրքումփորձէարվելտալայդպատերազմիամբոջականպատկերը` օտարևհայհեղինակներիտվյալներիհամադրումովուդրանցհամեմատականվերլուծությամբ, քանիորառաջիններին, ինչպեսնաևնրանցաշխատություններըհիմքընդունածժամանակակիցօտարազգիմասնագետներին, հիմնականումխորթենեղելհայկականաղբյուրներըայդիրադարձություններիվերաբերյալևվերջիններսդրանքչենօգտագործելիրենցաշխատություններիմեջ:
3. ՏասներկուրորդգրքումտրվածէԽաչիդյուցազուններիժամանակաշրջանիՀայժողովրդիռազմականտարեգրությունը: Մանրամասններկայացվածեն.
· ընդհարումները, որոնքծայրառանՄեծՀայքիթագավորությունումքրիստոնեությունը, որպեսպետականկրոնընդունելուհետկապված (301),
· Հյուսիսային II պատերազմը (313-315),
· Հյուսիսային III պատերազմը (335-336),
· Ինչպես նաև փոփոխվածռազմաքաղաքականպայմաններումՄեծՀայքիթագավորությանպայքարըԻբերիայի, ԱլանականևՄազքութականթագավորություններիդեմ
Ներկայացված է նաև հռոմեականբանակիկազմումՀայռազմիկներիմղածդաշնակցայինմարտերիտարեգրությունը` վերջիններիսմասնակցությունըդեպիՀռոմեականկայսրությանտարածքգոթերիևսարմատներիպարբերականներխուժումներիդեմմղվողպատերազմներին: ԱնդրադարձէկատարվելնաևՀռոմումքաղաքացիականպատերազմվարողուժերիկազմումՀայկականբանակիևՀայռազմիկներիմղածդաշնակցայինմարտերին, ինչպեսնաևՄեծՀայքիթագավորությաններքաղաքականպայքարիպատմությանը:
Իրականացված վերլուծության արդյունքում տրվել է վերոհիշյալ իրադարձությունների ամբողջական համայնապատկերը, քանի որ հաճախ հայկական սկզբնաղբյուրների հայտնած տվյալները լիովին անհիմն հայտարարվել են <<հնարովի և վիպական>>, ինչը հնարավորություն չի տվել լիարժեք ուսումնասիրել դրանք: Մասնավորապես Հովհան Մամիկոնյանի հայտնած տվյալների հիման վրա հայրենի գրականության մեջ առաջին անգամ ներկայացվել է Հյուսիսային II պատերազմը, որը, այն դեպքում, երբ ժամանակաշրջանի այլ իրադարձությունները քիչ թե շատ ներկայացված են կամ վերլուծված, սույն գրքում, որպես Հայ ժողովրդի ռազմական պատմության բաղկացուցիչ մաս, ներկայացված է առաջին անգամ:
4. Տասներեքերորդգրքում արտացոլված է ԽաչիասպետներիժամանակաշրջանիՀայժողովրդիռազմականտարեգրությունը: Մանրամասններկայացվածէ.
· Հայ-Պարսկական II պատերազմը (337-387),
· Պարսկա-Բյուզանդական I պատերազմը (419-422),
· ՄեծՀայքիթագավորությանպայքարըԻբերիայիևՄազքութականթագավորություններիդեմ, ինչպեսնաևպարսկականբանակիկազմումՀայռազմիկներիմղածդաշնակցայինմարտերիտարեգրությունը` վերջիններիսմասնակցությունըՊարսիցթագավորությանտարածքհոների, հիոնիտներիևքուշաններիպարբերականներխուժումներիդեմմղվողպատերազմներին:
ԱնդրադարձէկատարվելնաևՀռոմումքաղաքացիականպատերազմվարողուժերիկազմումՀայկականբանակիևՀայռազմիկներիմղածդաշնակցայինմարտերին, ինչպեսնաևՄեծՀայքիթագավորությաններքաղաքականպայքարիպատմությանը:
Իրականացվածվերլուծությանարդյունքումտրվելէվերոհիշյալիրադարձություններիամբողջականհամայնապատկերը, քանիորհաճախ կրկին հայկականսկզբնաղբյուրներիհայտնածտվյալներըհայտարարվելեն<<հնարովիևվիպական>>, ինչըհնարավորությունչիտվելլիարժեքուսումնասիրելդրանք: ՄասնավորապեսիրականացվածվերլուծությանարդյունքումհայրենիգրականությանմեջառաջինանգամտրվելէՓավստոսԲյուզանդիևմասսամբէլՄովսեսԽորենացուաշխատությանմեջտեղգտածիրադարձություններիժամանակագրականհաջորդականությունը, վերլուծվելէպարսկականբանակիորդեգրածմարտավարությունըևայլն: Այսամենիարդյունքում, տալովբավարարհիմնավորումներ, վերականգնվելէՀայ-Պարսկական II պատերազմիիրականպատկերըևտարեգրությունը, նորովիվերլուծությանէենթարկվելմարտնչողկողմերիբանակներիթվակազմերը, իսկ<<հնարովիևվիպական>>հռչակվածգրեթեբոլորիրադարձություններըտառացիորենգտելենիրենցճշգրիտտեղըիրադարձություններիտրամաբանականշղթայում:

... Հարգելիընթերցող. Ուզում եմ տեղեկացնել քեզ, որ գրքերը առայժմ կան միայն Մաշտոցի պողոտայի վրա գտնվող նախկին <<Բուկինիստ>> գրախանութում, ինչպես նաև Հարավ-արևմտյան թաղամասի (<<Բանգլադեշ>>) գրախանութում` նոր եկեղեցու դիմաց: Տեխնիկական պատճառներով նոր հրատարակված հատորները առայժմ չկան Հրապարակի վրայի 2 գրախանութներում, սակայն արդեն մյուս տարվա սկզբում դրանք այնտեղ էլ կլինեն: Ի դեպ, ես գտնվում եմ Երևանում, և, եթե ցանկություն կա, ապա կարող եք [email protected] մաիլով ինձ նամակ ուղարկել, որից հետո գրքերը կստանաք հենց ինձնից` բնականաբար հեղինակային ստորագրությամբ:
Ուզում եմ հայտնել նաև, որ, գրքերը լիովին հասանելի են նաև օտար երկրներում գտնվող մեր հայրենակիցներին: Այն ձեռք բերելու համար ընդամենը պետք է [email protected] մաիլով ինձ ուղարկել հասարակ էլեկտրոնային մի նամակ և ես այն կուղարկեմ փոստով: Նման ձևով ես գիրքը ուղարկել եմ արդեն աշխարհի տարբեր ծայրերում գտնվող իմ հայրենակիցներին. օրինակ` գրքերը Նախոդկա են հասել 13 օրում, Մոսկվա` 7 օրում, Հոլանդիա` 10 օրում, Լոս-Անջելես` 12 օրում և այլն…

... Հարգելիընթերցող. երբեսդեռնորէիսկսելհրատարակելսույնմատենաշարը, բազումհարցերիմեջինձհուզումէրնաևայն, թեարդյո՞քպետքականգործեմանումևարդյո՞քայսաշխատանքըկհետաքրքրիհայընթերցողին: Այժմայդհարցիպատասխանըեսգտելեմ, քանզիՏարեգրքինախորդհատորներինծանոթացածիմբազումընթերցողներիկողմիցեսստանումեմխիստդրականարձագանքներ: Կարծեսստեղծվումէմիտպավորություն, որեսհագեցնումեմվաղուցիվերմարդկանցտանջողմիծարավ, ծարավ` իմանալսեփականժողովրդիռազմականպատմությունը: Այժմեսզգումեմ, որվաղուցէրհասունացելպահանջըունենալհայժողովրդիանցածռազմականուղուընդգրկունևմիաժամանակսպառիչմիտեղեկատու, որիբացակայությունըշատզգալիէր: Սույնաշխատանքըկոչվածէլրացնելուհենցայդբացը...
Ընթերցողներիսդրականարձագանքըինձշատէուրախացնում: Ավելին, այնինձհսկայականլիցքևոգևորությունէհաղորդում, որըչափազանցանհրաժեշտէՏարեգրքիհրատարակությունըշարունակելուհամար: Բացիայդուրախացնումէնաևայնհանգամանքը, որեթեայսթեմանդեռևսշարունակումէհուզելհայհասարակությանը, նշանակումէդեռամենինչչէ, ործածկվելէգլոբալիզացվածևկոսմոպոլիտիզմիշնչովհագեցածկեղծ-առաջադիմականգաղափարախոսությանթանձրշերտով:
Ես անսահման ուրախ եմ, որ պետքական գործ եմ անում ազգիս համար…

Հարգանքով Մհեր Հակոբյան

[Hans Andersen]

looool, man, rooofl.
Փոքր Արշակունիների - just a big rofl
probely lav ban a btw

[Lion]

Գրողը տանի - ֆորումը <<պռոբելներս>> <<կերավ>> ու հիմա ես ոչ մի կերպ չեմ կարողանում խմբագրել թեմաս... Այ քեզ բան...

[Mono]

Ինչու՞ չես կարող խմբագրել

[Lion]

Չկարողացա խմբագրելու ձևը գտնել

[Երեխա]

ahavora

[Lion]

Patahuma...

[acid]

Խմբագրելու համար պետք է սեղմել Edit կոճակը.

[Lion]

Originally Posted by acid

Խմբագրելու համար պետք է սեղմել Edit կոճակը.

Հա, բայց այդ կոճակը իմ թեմայի որ մասում է... Ես այն չեմ տեսնում...

[Lion]

Հատված <<Հայ ժողովրդի ռազմական Տարեգիրք, Գիրք 11>>-ից

Հայկական վերջին համաշխարհային գերիշխանությունը կամ այն մասին, թե ինչու Ձիրավի ճակատամարտը 371 թ-ին ամենևին էլ վերջինը չեղավ...

217 ապրիլի 9-11 – Մծբինի ճ-մ

<<Սակայն հայերը չհանդուրժեցին
Կարակալլային, այլ դիմեցին զենքի...>>

Դիոն Կասսիոս

Հռոմեական բանակը (մոտ 140.000)՝ Կարակալլա կայսեր գլխավորությամբ, որը հրամայել էր սպանել որպես դեսպաններ ուղարկված պարթև ազնվականներին, արշավելով Եդեսիա-Խառան-Մծբին երթուղով, պատրաստվեց ներխուժել Պարթևական թագավորության տարածք: Սրան ի պատասխան միացյալ պարթևական (մոտ 80.000) և Մեծ Հայքի (մոտ 100.000) բանակը՝ Արտավան V-ի և Տրդատ արքայազնի գլխավորությամբ, արշավանք սկսեց հռոմեական բանակի դեմ ու սկսեց մոտենալ հակառակորդին:
Սակայն ստացվեց այնպես, որ ճակատամարտի նախորդ օրը լեգեոներները սպանեցին Կարակալլային, որից հետո, արդեն թշնամական բանակի անմիջական հարևանությամբ, կայսր հռչակեցին Մակրինոսին:
Հաջորդ օրը կողմերը մարտակարգ ընդունեցին:
Պարթևական և Հայկական բանակի առաջին շարքում տեղավորեց հեծելազորը, երկրորդում՝ հետևակը:
Հռոմեական բանակի մարտակարգի առաջին շարքում և թևերում տեղավորվեց հեծելազորը, երկրորդ շարքի առաջին գծում՝ ծանր հետևակը, իսկ երկրորդում՝ նետաձիգները: Մարտաշարքի հետևում տեղադրվեցին կատապուլտեր, իսկ թևերում՝ պոլիբոլներ և աղեղնային կատապուլտեր:
I փուլ – Ապրիլի 9-ին հռոմեական բանակին մոտեցած միացյալ պարթևական և Մեծ Հայքի բանակը անցավ հարձակման, սակայն ողջ օրը տևած համառ մարտը ոչ մի կողմին առավելություն չտվեց:
II փուլ – Ապրիլի 10-ին կրկին բռնկվեցին հանդիպակաց մարտեր, որը հակառակորդներից որևէ մեկին առավելություն չտվեց:
III փուլ – Ապրիլի 11-ին միացյալ պարթևական և Մեծ Հայքի բանակը, գերազանցելով հակառակորդին հատկապես հեծելազորի թվով, կրկին անցավ հարձակման ու փորձեց թևանցել հռոմեական ֆալանգը: Սրան ի պատասխան հռոմեական բանակը ձգեց այն և արդյունքում բռնկված ու ողջ օրը տևած համառ և արյունահեղ մարտը կրկին առավելություն չտվեց կողմերից ոչ մեկին: Երեկոյան ծանր կորուստներ կրած հակառակորդները նահանջեցին ելման դիրքեր:
Հայերը կորցրին մոտ 25.000, դաշնակիցը` մոտ 25.000, թշնամին՝ մոտ 50.000 զինվոր: Ճակատամարտի չորրորդ օրը Մակրինոսը առաջարկեց հաշտություն կնքել` ազատ արձակելով Խոսորով I Քաջին և նրա կնոջը ու վերջիններիս միջոցով տեղեկացնելով պարթևներին և հայերին, որ Կարակալլան արդեն սպանված է: Շնորհիվ դրա կնքվեց հաշտություն և վերջացավ Հայպարթևա-Հռոմեական V պատերազմը, որի արդյունքում Մեծ Հայքի գահին կրկին հաստատվեց Խոսրով I Քաջը, Մծբին քաղաքը, ինչպես նաև Ծավդեք և Արվաստան գավառները անցան Մեծ Հայքին, իսկ Հայոց Միջագետքի թագավորության, ինչպես նաև նրանից հարավ ընկած տարածքները` Մծբինից մոտ 15 կմ արևմուտք-Կիրկեսիոն ուղիղ գծից արևմուտք, մնացին Հռոմի գերիշխանության տակ:

[Lion]

Армяне и грузины, изначально имевшие обшую церковь, начиная с какого-то момента разделились – почему и как это случилось...

Изначально грузинская церквоь принимало верховенство Армянской церкви, отчасти по политическим сображениям, отчасти же по тому, что в Грузии христианство было принято от Армении. Кроме того это подчиненность в многом была основана на авторитете Гругора Лусаворича, который наравне признаета всеми христианами Кваказа, как свой первый и всеобшый опостол. Согласну греческому варинату “Жития Святого Григора” Григор Лусаворич послал в Иберию, Лазику и Албанию трех апосотлов - Иренаркаса, Софриноса и Товма, вместе с святой Нино. (о последней – Е. Тайканшвили “Источники Грузинских летописей, I Обращение Грузии в христианство” Тбилисси 1910). Греческие историки тоже сообщают примерно об этом. Так, по словам церковного историка 5-ого века Соломена “Я узнал, что армяне приняли христианствпо ранше, чем грузини и другие” (Соломен, “История”).
Сохранились также сведения, что в 4-6 веках грузинские котоликоси получали свои сани от армянской (Акинян Г.Г. “Кюрион католикос грузинский” Вена 1910).
Но в то же время важно отметить тот факт, что административное главнество Армянской церкви не было в отнашением главным и дело вовсе не было так, что типо грузини были в униженном полажении и тд. Нет!
И армяне, и грузини имели некое обшее сознание христианство. Для примера можно отметить, что каждый год болшой караван поломников армян направлялось в Мцхети, для покланения тамошной святини – Святой Крест, в то время, как не меншый караван грузин каждый года направлялса в Вагаршапат для покланения Святому Еджмиадзину (“Книга записей” Тбилиси 1901). Общими были также церковние обряды. Так, тогда грузинская церковь принимало “матах” (жертвоприношение, символизируюшый пролитый Христом кров за человечество), а также “пост Святого Саркиса” – обряды, которые до сих пор есть в армянской церкви.
В деле же раскола главную роль сыграл грузинский католикос Кюрион, а также непокалебимая позициая Армянского католикоса. Дело было так.
Кюрион родилса в Джавахке, но несмотря на это был грузином. Повзрасслев он перебиратеса в Кападокию и там становитса ярим провославным. Но в этой качестве его не светила церковная карера на родине, поэтому после возвращения на родину в 594 году он сначала скрывает все это. Более того, он наниматеса на службу у армянского католикоса того времени Мовсеса Ехвардеци (575-604) и так преуспевает в этом деле, что назначаетса канцлером католикосской службы.
В 598 году умирате католикос Грузии, после чего из Грузии в Эчмиадзин приходит болшое делегатство грузинских княазей и велмож, для дого, чтоб был назначен новый католикс. После совешании самим удчним претедентом на пост католикоса Грузии считаетса Кюрион, который и назначаетса на этото пост, уже под именем Самуила II-ого (598-612).
После этого Самуила II (Кюрион) в Грузии начинает бурную деятелность по пропоганде провославия. Стоит заметить, что его старания находили почву в стране, особенно в свете того, что после падения Грузинского царство постепенно становилса вопрос не допушение асимиляции грузин в обшехристианском пространстве. И выход этом было найдено новым католикосом...
Но до поры до времены Самуила II (Кюрион) не действовал открыто: был еше жив католикос армян и его наставник Мовсес Ехвардеци. В конце 604 года Мовсеса Ехвардеци умирате и это как бы развязывает Самуила II-у (Кюрион) руки. Ситуация слажываетса в его позлу и тем, что дело избрание очередного армянского католикоса начинает затягиватса из за начавшейса войны между Персией и Византией. Временным исполнителем обязонностей армянского католикоса становитса Вртанес Багратуни, брат небезивестного Смбата Багратуни. Весь 605 год ушел на подготовку избрание нового католикоса армян. В конце концов в 606 году созываетса церковный собор, в повестке которого был сей вопрос. Но католикос опять не избираетса, а вместо этого сабором принимаетса свод правил, который, в свете недавных гонения императора Маврикия на григорянство, принимает строгие мери против провославних духовних лиц. В частности в нем указываетса, что провославное духовное лицо не имеет право занимать вищый пост в системе армянской церкво даже после пакаяания.
Это решение уже ставит Самуила II (Кюрион) в невигодное полажение и он начинает деятелность по отделению, благо в Грузии давно уже была такая тендеция. Ситуация накаляетса и уже готова была взарватса. Нужна была искра, который и разгараетса в пограничном с Грузией городе Гадженк (Цуртав), который находилса на крайне севере-востоке провинции Гугарк (По слова, Страбона “река Арагва протекает с Кавказских гор и сливаетса с Куром. Они же и есть границы между Арменией, Иберией и Албанией. Из Армении в Иберию можно попасть по ушелям Арагви или Кура” Страбон).
Армянский перваисточник-современник Ухтанес так передает ход собитии (“История”, Вагаршапат 1871) - Армянский епископ этого города по имени Мовсес имел давние недружеские отнашении с Самуила II-ым (Кюрион). После принятии правил против провославных, он, к концу 606 года каким-то оброзом вияасняет про “провославное прошлое” Самуила II-о (Кюрион) и сразу же сообшает про это в Эчмиадзин. И пока тут медленно решали что делать, Самуила II (Кюрион) предпринимает ответный шаг. Дело было в том, что в городской церкви Гадженк служба велась на армянском, по причние чего местные грузини не имели возможность понять ее. Самуила II (Кюрион) решает наабарот, и повелевает, чтоб далее сужба в церкви шла на грузинском. На этот же раз местние армяне лишаютса возможности понять службу. В это же время приходит строгый указ из Эчмиадзина к Мовсесу, с приказом помиритса с Самуила II-им (Кюрион). Мовсес уезжает в Мецхети с повинной, но Самуила II (Кюрион) отказываетса миритса с ним и ставит Мовсеса в такое полажение, что он винуждаетса для спасения тайком бежать.
Эчмиадзин направляет к Самуила II-ому (Кюрион) писмо, тот отвечает уклончиво. Переписка продолжаетса некоторое время и некто не хочет уступать. В 607-ом году наканец избиратеса новый армянский католикос, которым становитса Абраам Алтабанеци (607-615). Он тоже продожает переписку, но резултата так-же не получаетса из за неуступчивости позиции.
Оканчателный разрыв произашло в начале 609 года, в связи с праздниванием рождества Христово…

После этого в далнейшем предпринимались попитки обеденять церковя, но все они заканчивались провалом. А после же того, как грузинская церковь пала под влиянии греческой церкви, она к отнашению армянской церкви начала особо непримеримую политику. В собственно грузинских источниках были уничтожены все былие свидетельства единства, изменены были религиозние предания и тд...
В 1103-ом году на саборе в Раб-Урбанисе Армянская церковь была признана грузинским как Еретичное… (Л. Меликсет-Бек “Грузинский извод сказании о посте Араджавор” Петроград 1917).

[Lion]

Откривание книг еше некому не вредила (Если не считать конечно Карла).
Вот и я тожена днях открил Разина (Полигон-1999).
На 411 странице (параграф «Армия Римской империи в I-II веках», 2-ой абзац) мы читаем: «Римская армия в период правления Августа возралса до 75 легионов…». Как видеш, в этих словах речь идет только о СОБСТВЕННО РИМСКОЙ армии (= легионеров) - ведь не станеш же ты утверждать, что союзные войско включались в состав легиона. Мы немного пожже продолжем чтение, не беспокойса и не спеши обвинить меня в необективости…
Итак – речь о 2-ой полавине I-ого века д.н.э.. По словам того же Разина «Легион Цезаря» составляло около 5.000 легионеров. То есть 5.000 X 75 = 375.000. Правилно? Итак, первая цифра уже есть и его надо запомнить.
Продолжим – в время воины НЕ МЕНШЕ количество солдат должны были предоставить провинции и союзно-вассалные коралевства (в чысле последных – Вифиния, Галатия, Пафлагония, Иуда, города Финикии, Писида, Памфилия, Ликия, Родос и тд...). Ровное количевство, не забудь... Но мы все таки посчитаем несколкько униженно. Итак, если учесть, что провинции и союзно-васалные коралевства в силе дать около 275.000 солдат, то получитса (375.000+270.000) 645.000 – цифро Агапия Мариниского... У нас есть и второе цифро и ее тоже запомним...
«... но к концу правления (14 - Л) (собственно Римская армия) была сокращена до 25 легионов» (Разин, стр. 411), продолжает Разин. На стр. 413 мы читаем, что легион в это эпоху составляет уже около 7.000 легионеров. 7.000 X 25 = 175.000. Как видим в связи с сокрашением завоевательних воин, резко сократилась и число легионеров – прямо на полавину. Но не забудь, что это относитса к более позднемо периоду, в сравнении с предметом нашего спора. Столько же солдат должни были дать провинции и союзники. Итак – общая армия Рима уже в первой полавины I-ого века нашеы эры составляет 350.000 человк. Запомним и эту цифру...
Перед оканчательным выводом на миг оставим в стороне труд уважаемого Разина и обратимса к мнению других специалистов. «Римская армия по разным сведениям составляло от 400.000 до 600.000 человек»,- говарит Philippe Contomine в своем «War in the Middle ages» (Blackwell 1998, page 7-10), и с ним соглашаетса Peter Connoly в своем «Greece and Rome at war» (London 1981, pages 255).
Как видем, кроме цифр Разина на этот счет высказывались и другие авторитетные авторы.
А теперь попробуем дать ИТОГО всему вышесказанному –
В период 100 д.н.э. – 14 н.э. армия Рима составила около 600.000-650.000 человек, из которых 300.000-350.000 были легионерами.
В период же 14-100 н.э. армия Рима составила около 300.000-350.000 человек, из которых около 150.000-175.000 были союзниками и из провинции.
Это очень важная гавань. Опираемса на это и продолжем...


На деле я конечно же знаком с растановкой легионов. Лишь надо напомнить, что оно относитса к эпохе Августа. Из 25 легионов 4 в Азии и в Сирии, а 2 в Египте. Я имею право этих считать за одно, так-как как правило Египетские легионы учавствовали именно на Восточном направлении. Выясняетса, что 1/4 всеь легионов (следовательно и союзников) было сосредатачено на Востоке. Верно? Продолжим – как помниш к начало правления Августа у Рима было 75 легионов. Из них можно предполагать, что 1/4 была на Востоке. То есть 19 легионов. Итак, 19 X 5000 (тогда еше был «Цезарскый легион») = 95.000 легионерпв. Еше надо к этой цифре добавить
1. союзников
2. погибшых за годы гражданской войны...
Ладно, возмем самое скромное – 100.000 легионеров и столько же союзников...
Итак, на Востоке Рим в полавине I-ого века д.н.э. имел около 200.000 солдат.
А теперь наконец-то вернемса к Луколлу... Выясняетса, что он имел под своим распоряжением около 200.000 солдат.
Вот поэтому, друг мой, я дал цифру 140.000. Из своих 200.000 Луколл около 60.000 оставил в только-что завоеванном Понте и на других участках, а сам с остальними 140.000 напал на Армению. По моему моя цифра обоснована.
Луколл прекрасно понимал, что
1. нападает на самое сильное государство в регионе (не забудте, что Армения до этого победила даже Парфию),
2. он безсомненно будет нести потери,
3. ему нужно будет оставить сили для обеспечения своих комуникации (например, из 25.000 (По Плутарху) под Тиигранакертом были лишь 17.000. Не о каком сражении мы не знаем, то есть резонно предполажить, что эти сыли были оставлени для обеспечения комуникации).
А теперь судите сами – Если его 25.000-ая армия будет нести потери, будет оставлять войска для комуникации в вышеизложенном темпе, то сколько солдат останетса у Луколла в случе углублениа в територию Армении.
Как не крути, это цифра трешит по всем швам...
На счет сравнения. Сравнения с русско-турецкими и особенно с русско-персидскими войнами СОВСЕМ НЕУМЕСТНЫ! Армии Турции и Персии были армиями восточного типа, у которог очень мало и в плахом качестве была артилерия, стрелковое оружие, и у которых отсутствовало европейское управление... А русская армия и впрям в эту эпоху была самым лучшым в мире...
Но в нашем примере другая ситуация. Армянская армия по совокупности качевств имела и достатки, и недостатки по сравнению с Римским (уступало ей по качевству пехоты, но превосходила по качевству конницы). И не случайно, что обшый счет в этой войне был 1:1 (Тигранакерт:Арацани).
Рим все таки одержалл верх чыслом, а при равном количевстве армянская армия не уступала римской...